Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała nowy raport dotyczący trendów epidemiologicznych w zakresie odra – jednej z najbardziej zaraźliwych chorób wirusowych, które dotykają głównie dzieci. Po 24 latach globalnego spadku zachorowań o 71%, rok 2024 przyniósł gwałtowny wzrost przypadków – co WHO interpretuje jako sygnał ostrzegawczy dla krajowych systemów szczepień.

Zgodnie z raportem, kluczowym czynnikiem wzrostu przypadków odry jest nawet minimalny spadek wyszczepialności – poniżej progu 95% potrzebnego do utrzymania odporności populacyjnej. W wielu krajach, również rozwiniętych, pandemia COVID-19 spowodowała opóźnienia w szczepieniach, spadek zaufania społecznego do szczepionek oraz przerwy w logistyce dostaw.

W regionie europejskim przypadki odry wzrosły o ponad 30% w stosunku do roku 2023, a najwięcej ognisk wykryto w Rumunii, Francji, Serbii i Ukrainie. WHO przewiduje, że bez natychmiastowej reakcji – w postaci kampanii uzupełniających szczepienia i edukacji – odra może wrócić jako realne zagrożenie również w Polsce, gdzie poziom zaszczepienia spadł w niektórych województwach poniżej 90%.

WHO apeluje o wdrożenie tzw. „catch-up vaccination” – czyli szybkiego nadrabiania zaległości szczepiennych w populacji dzieci i młodzieży – oraz o włączenie lekarzy POZ i pielęgniarek szkolnych do aktywnego promowania szczepień.

Dla Polski i regionu CEE oznacza to konieczność szybkiego przeglądu danych z rejestrów szczepień oraz intensyfikacji lokalnych kampanii informacyjnych. Warto przypomnieć, że odra może prowadzić do ciężkich powikłań neurologicznych, zapalenia płuc, a nawet śmierci, zwłaszcza u dzieci i osób z niedoborami odporności.

Rekomendacje operacyjne: dla MZ i GIS – uruchomienie regionalnych kampanii catch-up; dla POZ – monitorowanie kalendarzy szczepień; dla mediów i szkół – akcje edukacyjne nt. odry i wartości szczepień; dla organizacji pacjenckich – wsparcie działań w środowiskach z niskim poziomem wyszczepialności.

Źródło: WHO, Reuters
Opracowanie redakcyjne: Debaty Zdrowie