Opieka zdrowotna nad uczniami pod lupą RPO – krytyka projektu nowelizacji ustawy
Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzeczniczka Praw Dziecka wskazują, że projekt nowelizacji ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami wciąż nie gwarantuje równego dostępu do świadczeń dla dzieci z chorobami przewlekłymi – szczególnie w przedszkolach i szkołach ponadpodstawowych.
W opinii zastępcy RPO Stanisława Trociuka „nie można uznać, że problem nierównego dostępu dzieci z chorobami przewlekłymi uczęszczającymi do przedszkoli został rozwiązany”. Rzecznik podkreśla, że mimo przygotowania zaleceń postępowania i możliwości pomocniczego stosowania rozwiązań przewidzianych dla szkół, w praktyce wiele placówek nadal odmawia przyjęcia dziecka z powodu choroby lub niepełnosprawności.
Równolegle głos zabrała Rzeczniczka Praw Dziecka, która w swojej analizie wskazała, że część przepisów projektu jest niezgodna z ustawą o prawach pacjenta – zwłaszcza w obszarze zgody na świadczenia zdrowotne i obecności rodziców podczas udzielania świadczeń w szkole. Jej zdaniem nowe regulacje powinny w większym stopniu respektować prawo starszych uczniów do współdecydowania o leczeniu oraz jasno określać, kto i na jakich zasadach może podawać leki czy wykonywać czynności medyczne.
Eksperci zwracają uwagę, że projekt – choć pozytywnie rozszerza katalog osób mogących sprawować profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami i zapewnia ją do ukończenia szkoły ponadpodstawowej – nie rozwiązuje kluczowych problemów kadrowych. Brak jest gwarancji minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek, higienistek czy położnych szkolnych, a także środków na realne wdrożenie tych rozwiązań przez samorządy.
W tle pozostaje wieloletni postulat uregulowania opieki nad dziećmi przewlekle chorymi w przedszkolach – zarówno w zakresie finansowania, jak i standardów. Wystąpienia RPO i RPD wskazują, że dotychczasowe komunikaty i zalecenia resortu zdrowia nie wystarczą, by zapewnić bezpieczne i równe warunki dla wszystkich dzieci. Potrzebne są jednoznaczne przepisy, które zdejmą z dyrektorów szkół i przedszkoli część odpowiedzialności prawnej, a jednocześnie zagwarantują wsparcie merytoryczne i kadrowe.
Zalecenie dla odbiorców:
Warto monitorować dalszy bieg prac nad nowelizacją ustawy oraz zgłaszane uwagi RPO, RPD i organizacji pacjenckich. Jednostki samorządu terytorialnego oraz organy prowadzące szkoły powinny już teraz przygotować inwentaryzację potrzeb zdrowotnych uczniów (w tym dzieci z chorobami przewlekłymi) oraz analizę stanu zatrudnienia pielęgniarek i innych specjalistów. Dyrektorom szkół i przedszkoli rekomenduje się zrewidowanie wewnętrznych procedur podawania leków i udzielania świadczeń zdrowotnych, tak aby były zgodne z prawem pacjenta oraz przewidywanymi zmianami ustawy.
Źródła: Samorządowy PAP; Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich; Biuro Rzeczniczki Praw Dziecka; Rynek Zdrowia; Dziennik Gazeta Prawna.
Opracowanie redakcyjne: Debaty Zdrowie
