Decyzja Ministerstwa Zdrowia o rozpoczęciu dodatkowego finansowania psychiatrii dorosłych (zob. sekcja 1) to nie tylko ruch polityczny, ale także silny sygnał społeczny o rosnącym znaczeniu zdrowia psychicznego jako elementu prewencji systemowej.

W ostatnich latach obserwujemy znaczący wzrost liczby pacjentów zgłaszających się z zaburzeniami lękowymi, depresyjnymi i adaptacyjnymi, nie tylko w wieku produkcyjnym, ale również wśród osób starszych oraz młodych dorosłych. Jednocześnie dane z NFZ wskazują, że dostępność do publicznych poradni zdrowia psychicznego pozostaje na poziomie niewystarczającym do zaspokojenia potrzeb populacyjnych.

Środowiska kliniczne oraz organizacje pacjenckie od dawna apelowały o zmianę filozofii zarządzania zdrowiem psychicznym – z modelu interwencyjnego na prewencyjny. Nowe środki mają zostać przeznaczone m.in. na rozwój poradni środowiskowych, wsparcie zespołów wyjazdowych, doposażenie ośrodków dziennych i zwiększenie liczby etatów w systemie publicznym.

Tymczasem z perspektywy prewencyjnej kluczowe jest również:
– wdrożenie programów zdrowia psychicznego w miejscu pracy,
– rozszerzenie oferty wsparcia psychologicznego w szkołach i uczelniach,
– szkolenie kadr POZ w zakresie wczesnego wykrywania objawów depresyjnych i lękowych,
– dofinansowanie kampanii społecznych przełamujących stygmatyzację.

Eksperci wskazują, że ochrona zdrowia psychicznego musi zostać zintegrowana z innymi obszarami polityki społecznej – w tym z zatrudnieniem, edukacją i polityką senioralną. W przeciwnym razie interwencje kliniczne będą zawsze spóźnione, a koszty systemowe – wyższe.

Rekomendacje operacyjne: dla samorządów – przygotowanie regionalnych programów zdrowia psychicznego z komponentem profilaktycznym; dla POZ – włączenie elementów diagnostyki zaburzeń psychicznych do przeglądów zdrowotnych; dla instytucji edukacyjnych – budowa sieci szkolnych psychologów i interwentów kryzysowych.

Źródło: MZ, NFZ, Rynek Zdrowia
Opracowanie redakcyjne: Debaty Zdrowie